این روزها، نوار نقاله ها به عنوان یکی از ارکان اصلی صنایع مختلف، نقشی حیاتی در انتقال مواد برعهده دارند. اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چه چیزی باعث حرکت نرم و روان کالاها روی تسمه نقاله می شود؟ پاسخ، انواع رولیک های نوار نقاله است. این اجزای استراتژیک، با توجه به نوع کاربرد و شرایط محیطی، در اشکال مختلفی طراحی و ساخته می شوند. در این مقاله که توسط واحد تولید محتوای گروه صنعتی زیگورات تهیه شده است، به سفری در دنیای انواع رولیک های نوار نقاله می پردازیم و با انواع، ویژگی ها و کاربردهایشان آشنا می شویم.
همانطور که اشاره شد، انواع رولیک های نوار نقاله بر اساس نوع کاربرد و شرایط محیطی، در اشکال مختلفی تولید می شوند. به طور کلی، رولیک ها وظیفه دارند تا اصطکاک بین تسمه نقاله و بار را کاهش دهند و حرکت روان و یکنواخت کالاها را روی تسمه تضمین کنند.
* انواع رولیک های نوار نقاله از نظر جنس:
* فولادی (مقاوم در برابر وزن و فشار بالا)
* پلاستیکی (مناسب برای محیط های مرطوب و اسیدی)
* استیل (بهداشتی و مقاوم در برابر خوردگی)
* آلومینیومی ( سبک و با قابلیت تحمل وزن متوسط)
* انواع رولیک های نوار نقاله از نظر نوع بلبرینگ:
* رولیک ساچمه ای (مناسب برای مصارف عمومی)
* رولیک رولبرینگ (مناسب برای تحمل بارهای سنگین)
* رولیک بلبرینگ سوزنی (مناسب برای فضاهای محدود)
لازم به ذکر است که این دو دسته بندی، رایج ترین روش های طبقه بندی انواع رولیک های نوار نقاله هستند. در ادامه به معرفی و بررسی جزئیات انواع اصلی رولیک ها می پردازیم.
رولیک های اصلی (Carrying Rollers)
وظیفه اصلی این نوع از انواع رولیک های نوار نقاله، پشتیبانی مستقیم از تسمه و بار روی آن است. رولیک های اصلی معمولا از جنس فولاد با روکش گالوانیزه ساخته می شوند تا در برابر زنگ زدگی مقاوم باشند. همچنین، بلبرینگ های به کار رفته در این نوع رولیک ها، از نوع ساچمه ای یا رولبرینگ بوده که بسته به ظرفیت بار، انتخاب می شوند.
رولیک های برگشتی (Return Rollers)
همانطور که از نامشان پیداست، انواع رولیک های نوار نقاله برگشتی، وظیفه هدایت و پشتیبانی از قسمت برگشتی تسمه نقاله را برعهده دارند. این رولیک ها معمولا قطر کمتری نسبت به رولیک های اصلی داشته و از جنس فولاد یا پلاستیک ساخته می شوند. بلبرینگ های به کار رفته در رولیک های برگشتی نیز معمولا از نوع ساچمه ای و با ظرفیت بار پایین تر است.
رولیک های ضربه گیر (Impact Rollers)
در برخی از خطوط انتقال مواد، به دلیل ماهیت بار یا نحوه بارگیری، امکان برخورد ضربه ای کالا با تسمه نقاله وجود دارد. این ضربات می توانند باعث آسیب به تسمه، رولیک ها و حتی خود کالا شوند. در چنین شرایطی، از انواع رولیک های نوار نقاله ضربه گیر استفاده می شود. این رولیک ها با داشتن فنرهای تعلیق کننده، ضربات وارده به تسمه را جذب کرده و مانع از آسیب به اجزای سیستم می شوند.
رولیک های مارپیچ (Spiral Rollers)
در مواقعی که نیاز به تغییر جهت مسیر حرکت کالا روی نوار نقاله وجود داشته باشد، از انواع رولیک های نوار نقاله مارپیچ استفاده می شود. این رولیک ها به صورت مارپیچ طراحی شده اند و با هدایت کالا روی شیارهای خود، امکان تغییر جهت را به صورت ملایم و ایمن فراهم می کنند.
رولیک های راهنما (Guide Rollers)
انواع رولیک های نوار نقاله راهنما، همانطور که از نامشان پходят، برای هدایت و کنترل حرکت بار روی تسمه نقاله به کار می روند. این رولیک ها معمولا در کنار لبه های تسمه نصب شده و با تماس با لبه بار، آن را در مسیر صحیح هدایت می کنند. رولیک های راهنما از جنس فولاد یا پلاستیک ساخته شده و بسته به نوع کاربرد، با روکش هایی از لاستیک یا پلی اورتان پوشانده می شوند.
رولیک های فاصله انداز (Spacing Rollers)
در برخی از نوار نقاله ها، به خصوص زمانی که از چند ردیف کالا به صورت همزمان روی تسمه استفاده می شود، از انواع رولیک های نوار نقاله فاصله انداز استفاده می گردد. این رولیک ها با فواصل تعیین شده روی شاسی نوار نقاله نصب می شوند و وظیفه آنها، حفظ فاصله منظم بین ردیف های کالا روی تسمه است. رولیک های فاصله انداز معمولا از جنس فولاد با روکش پلاستیکی هستند.
رولیک های مخروطی (Conical Rollers)
انواع رولیک های نوار نقاله مخروطی، برای انتقال و جداسازی کالاهای با اشکال غیر یکنواخت به کار می روند. این رولیک ها به صورت مخروطی طراحی شده اند که باعث می شود کالاهای با ابعاد بزرگتر به سمت مرکز و کالاهای با ابعاد کوچکتر به سمت لبه های نوار نقاله هدایت شوند. رولیک های مخروطی معمولا از جنس فولاد ساخته می شوند.
انواع رولیک های نوار نقاله: نکات مهم در انتخاب
انتخاب صحیح انواع رولیک های نوار نقاله، تاثیر بسزایی در عملکرد و طول عمر سیستم نقاله دارد. در اینجا به برخی از نکات مهم در انتخاب رولیک اشاره می کنیم:
- نوع بار: وزن، ابعاد و ماهیت بار (ایستا، سیال، ساینده و …) مهمترین عامل در انتخاب نوع و جنس رولیک است.
- سرعت نوار نقاله: با افزایش سرعت نوار نقاله، نیاز به رولیک هایی با کیفیت بلبرینگ بالاتر و مقاومت بیشتر در برابر نیروهای گریز از مرکز است.
- محیط کاری: در محیط های مرطوب، اسیدی یا با گرد و غبار زیاد، باید از رولیک های با جنس و روکش مناسب استفاده شود.
- هزینه: انواع رولیک ها با توجه به جنس، کیفیت و برند، قیمت های متفاوتی دارند. انتخاب نوع رولیک باید با در نظر گرفتن تعادل بین کیفیت و هزینه صورت گیرد.
انواع رولیک های نوار نقاله: سوالات متداول
در این بخش به برخی از سوالات متداول در خصوص انواع رولیک های نوار نقاله پاسخ می دهیم:
- چه جنس رولیکی برای نوار نقاله مواد غذایی مناسب است؟
برای نوار نقاله مواد غذایی، به دلیل مسائل بهداشتی، معمولا از رولیک های استیل ضد زنگ استفاده می شود.
- آیا رولیک های پلاستیکی تحمل وزن بالایی دارند؟
انواع رولیک های پلاستیکی با کیفیت بالا، می توانند وزن قابل قبولی را تحمل کنند. اما به طور کلی، برای تحمل وزن های سنگین، رولیک های فولادی گزینه مناسب تری هستند.
- چگونه می توان طول عمر رولیک های نوار نقاله را افزایش داد؟
انجام سرویس های دوره ای، گریس کاری به موقع و انتخاب رولیک مناسب با ظرفیت بار مورد نیاز، از مهمترین عوامل افزایش طول عمر رولیک ها هستند.
- آیا گروه صنعتی زیگورات انواع رولیک های نوار نقاله را ارائه می دهد؟
بله، گروه صنعتی زیگورات به عنوان یکی از پیشگامان صنعت نقاله در ایران، طیف وسیعی از انواع رولیک های نوار نقاله با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای جهانی را به مشتریان خود ارائه می دهد.
نتیجه گیری
همانطور که در این مقاله مفصل از گروه صنعتی زیگورات خواندید، انواع رولیک های نوار نقاله اجزای کلیدی در سیستم های انتقال مواد هستند. انتخاب صحیح نوع رولیک بر اساس عوامل مختلف، نقش بسزایی در عملکرد روان، طول عمر و بهینه سازی هزینه های نوار نقاله دارد.
